Stop Procrastination เลิกกันเถอะ! จะเลิกยังไงกับนิสัยผัดวันประกันพรุ่ง

หากคุณเข้ามาอ่านบทความนี้ แสดงว่าคุณก็คงรู้ตัวว่าตัวเองเป็นคนชอบผัดวันประกันพรุ่งใช่หรือไม่? 

ก่อนอื่นลองถามตัวเองดูสิว่า ในสัปดาห์ที่ผ่านมานี้เราผัดวันประกันพรุ่งกับเรื่องอะไรไปบ้างแล้ว เชื่อว่าต้องมีแน่นอน แต่ก็อย่าเพิ่งกังวลไป เพราะพวกเราส่วนใหญ่ก็ผัดวันประกันพรุ่งกันทั้งนั้น ทั้งรู้สึกแย่ รู้สึกผิดกับตัวเองไม่รู้กี่ครั้งแล้ว แต่ก็ยังทำอยู่ดี ซึ่งนิสัยผัดวันประกันพรุ่งที่เราเป็นอยู่เกิดจากปัจจัยสามประการด้วยกันคือ การไม่มีวินัย ไม่อดทนต่ออารมณ์เบื่อหน่าย และระบบความคิดที่แย่ 

ดังนั้นเมื่อเราเข้าใจสาเหตุของมันแล้ว ก็เริ่มกำหนดกลยุทธ์ที่จะมาสู้กับนิสัยผัดวันประกันพรุ่งนี้ได้เลย

นิสัยผัดวันประกันพรุ่ง หมายถึงอะไร

การผัดวันประกันพรุ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้คนทำอะไรก็ไม่ประสบความสำเร็จ หลายคนมีสิ่งที่ต้องรับผิดชอบเยอะแต่กลับเลือกที่จะทำอย่างอื่นที่เป็นสิ่งจรรโลงใจมากกว่า ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดผลเสียกับชีวิตอย่างมาก ทำให้เรากลายเป็นคนไม่มีความรับผิดชอบจนติดเป็นนิสัย แล้วทำให้ชีวิตไม่ประสบความสำเร็จ

มีงานวิจัยจากมหาลัยสต็อกโฮล์มกล่าวว่า การผัดวันประกันพรุ่งเป็นการจัดการกับความกดดันทางอารมณ์และจิตใจ หากเราได้รับมอบหมายว่าต้องทำงานชิ้นนี้ให้เสร็จ หรือเราก็รู้ตัวว่ามีงานค้างที่ต้องเคลียร์ แทนที่จะเริ่มทำเลยกลับเปิด Netflix ดูเพื่อความจรรโลงใจก่อน แล้วถึงจะเริ่มทำงานได้ 

นักวิจัยได้กล่าวไว้ว่าการกระทำเช่นนี้เป็นการ ‘การชดเชยทางจิตใจ’ ซึ่งหากทำสิ่งเหล่านี้จนติดเป็นนิสัยในระยะยาว จะยิ่งทำให้แก้ได้ยาก จนบางครั้งอาจทำให้เกิดความเครียด กระวนกระวายใจ เนื่องจากทำสิ่งที่ได้รับมอบหมายไม่สำเร็จไร้ประสิทธิภาพในการทำงาน หรือเป็นงานที่ไม่มีคุณภาพมากพอ

ต้นเหตุของการผัดวันประกันพรุ่ง

วินัยเป็นสิ่งสำคัญในการดำเนินชีวิต ไม่ว่าคุณจะเป็นคนที่มีความฝันใหญ่เพียงไหน หรือเป็นคนที่ใช้ชีวิตไปวัน ๆ หากไม่มีวินัยแล้ว ผลลัพธ์ในชีวิตก็คงไม่ต่างกัน 

การมีวินัยในตนเองก็คือ ความสามารถของบุคคลในการควบคุมอารมณ์หรือพฤติกรรมของตนเองให้เป็นไปตามที่ตนมุ่งหวัง ซึ่งจะต้องเป็นไปตามกฎระเบียบของสังคม โดยเกิดจากความสำนึกขึ้นมาเอง แม้จะมีสิ่งเร้าจากภายนอก หรือภายในมาเป็นอุปสรรค ก็ยังไม่เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่มุ่งหวังไว้ คนที่ชอบผัดวันประกันพรุ่งก็คือคนที่ไม่มีวินัย ไม่รับผิดชอบในหน้าที่ของตัวเอง ซึ่งจะส่งผลเสียในอนาคตอย่างแน่นอน 

นอกจากการไม่มีวินัยแล้ว ความไม่รู้จักอดทนต่อความเบื่อหน่ายหรือความรู้สึกไม่พึงประสงค์ก็ทำให้คนเราล้มเหลวมานักต่อนักแล้ว เป็นต้นเหตุสำคัญของนิสัยผัดวันประกันพรุ่งเลยทีเดียว รวมถึงการจัดระบบความคิดที่ไม่ดีก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุ เพราะไม่รู้จักแบ่งเวลาและจัดการหน้าที่ที่ต้องรับผิดชอบ ไม่รู้จักวางแผนก่อนหลัง ก็ทำให้เกิดหายนะได้เช่นกัน

สร้างนิสัยใหม่อย่างไร ให้เป็นคนมีวินัย เลิกผัดวันประกันพรุ่ง Stop Procrastination

การผัดวันประกันพรุ่งเป็นผลมาจากการขาดวินัย คนผัดวันประกันพรุ่งคือคนที่เลือกเวลาว่างและความสนุกสนานมากกว่าการทำงาน ผัดวันไปเรื่อย ๆ จนกลายเป็นดินพอกหางหมู พูดง่าย ๆ ก็คือไม่มีการจัดการความประพฤติของตัวเองให้ดี จากงานวิจัยหลายงานแสดงให้เห็นว่าคนที่มีนิสัยมุ่งมั่น เข้มแข็ง และยืนหยัดในตัวเองจะทำให้พวกเขาไม่ต้องบังคับตัวเองมากจนเกินไปเพื่อให้มีวินัย มีความพยายาม และไม่หวั่นไหวไปกับสิ่งเร้าได้ง่าย แต่กระบวนการสร้างนิสัยที่ว่ามานี้ต้องให้เวลาอย่างน้อย 2-3 เดือนกว่าจะเริ่มติดเป็นนิสัย

วางแผนเวลาการทำงานอย่างสม่ำเสมอ

คำจำกัดความของคำว่า การทำงานเชิงลึก หรือ deep work คือการเน้นไปที่โปรเจกต์ใหญ่ ๆ ที่มีความสำคัญเป็นอันดับหนึ่งของเรา ซึ่งอาจจะเป็นโปรเจกต์ที่สร้างกลยุทธ์ทางธุรกิจ งานเกี่ยวกับการวิเคราะห์ข้อมูลที่ซับซ้อน หรือการเขียนหนังสือสักเล่ม โดยทั่วไปแล้ว งานหนักมักจะท้าทายที่สุดอยู่แล้ว แต่การแบ่งเวลาเพื่อทำงานสเกลใหญ่ ๆ อย่างสม่ำเสมอในแต่ละวันจนเป็นปกติจะสร้างนิสัยให้เราทำงานให้สำเร็จ เมื่อทำงานใหญ่สำเร็จเราก็จะรู้สึกมีคุณค่า ทำให้ติดนิสัยการวางแผนการทำงาน และเลิกเป็นคนผัดวันประกันพรุ่ง นิสัยการวางแผนนี้ทำให้พฤติกรรมของเราเป็นไปโดยอัตโนมัติมากขึ้น คือไม่ต้องมาคอยบังคับตัวเองให้นั่งจดจ่อทำงาน แต่มันจะกลายเป็นนิสัยจนเราไม่ต้องมานั่งรู้สึกเบื่อหน่ายหรือทรมานจนต้องผัดวันประกันพรุ่งอีก

วางระบบใหม่ให้กับงานชิ้นใหม่ทุกชิ้น

งานชิ้นใหญ่สำคัญก็จริง แต่พวกงานชิ้นเล็กยิบย่อยก็ทิ้งไม่ได้เหมือนกัน ยิ่งงานใหม่ ๆ ยิ่งแล้วใหญ่ พอเราตั้งใจทำงานหลักงานใหญ่ของเราก็อาจจะทำให้เราละเลยที่จะเริ่มต้นงานใกม่ไปได้ แต่ถ้าเราจัดระบบในการทำงานให้ดีสำหรับทุกชิ้นงาน โอกาสที่จะล้มเลิกหรือผัดวันประกันพรุ่งก็จะ การจัดระบบให้กับงานชิ้นเล็ก งานใหม่ หรือชิ้นงานยิบย่อยต่าง ๆ จนกลายเป็นนิสัย จะส่งผลดีอย่างมากเนื่องจากจะช่วยลดความเหนื่อยล้าในการตัดสินใจว่าจะเริ่มต้นยังไงดี เพราะการเริ่มต้นใหม่เป็นอะไรที่ยากเสมอ

วิธีจัดการกับอารมณ์ ที่เป็นต้นเหตุของการผัดวันประกันพรุ่ง

คนเรามักจะหลีกเลี่ยงงานที่ทำให้เราเกิดความรู้สึกในแง่ลบ ในทางจิตวิทยา การหลีกเสี่ยงสิ่งที่ทำให้เรารู้สึกไม่ดีคืออาการเริ่มต้นของปัญหาสุขภาพจิตหลายอย่าง คนที่รับมือกับความเครียดโดยใช้วิธีหลบหนีมากกว่าการต่อสู้กับปัญหาจะเสี่ยต่อการเกิดภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล สมาธิสั้น และจะกลายเป็นวงจรอุบาทว์เมื่อสุขภาพจิตแย่ลง เมื่อเราเกิดความรู้สึกหนักใจก็มีแนวโน้มที่จะผัดวันประกันพรุ่งมากขึ้น

ถามใจตัวเองว่าความรู้สึกที่เป็นอยู่ คืออารมณ์อะไรกันแน่

เมื่อเรารู้แจ้งว่าตัวเองกำลังรู้สึกอะไรอยู่ เบื่อหน่าย เหนื่อย หนักใจ หรือใด ๆ ก็ตาม หรือที่นักจิตวิทยาเรียกว่า ‘ความละเอียดทางอารมณ์’ จะช่วยให้เราจัดการกับอารมณ์นั้นได้ง่ายขึ้น ซึ่งก็คือการวิเคราะห์ว่าอารมณ์แต่ละอารมณ์ส่งผลต่อทัศนคติในการทำงานได้อย่างไร ถ้าเรารู้สึกเบื่อหน่ายกับงานก็ลองกำหนดรางวัลที่จะให้กับตัวเองมาสักอย่าง จะทำให้การทำงานนั้น ๆ ท้าทายและสนุกยิ่งขึ้น และหากงานทำให้เรารู้สึกขุ่นเคืองหรือหงุดหงิด ให้ค้นหาสิ่งที่เราให้คุณค่ากับงานนั้นอย่างแท้จริง เราอาจรู้สึกรำคาญที่ต้องแก้ไขตามที่หัวหน้าขอ แต่เราก็อาจจะได้เห็นคุณค่าของการปรับปรุงฝีมือของตัวเองว่ามันดีกับอนาคตและการทำงานอย่างไรบ้าง

เรียนรู้ที่จะเข้าใจตัวเองเพื่อเอาชนะความทรงจำแย่ ๆ ในใจ

ทุกคนต้องเคยเจอกับประสบการณ์แย่ ๆ ในอดีตอยู่แล้ว อยู่ที่ใครจะเอาชนะมันหรือยังเก็บมันมาฝังใจ ซึ่งประสบการณ์แย่ ๆ เหล่านี้อาจทำให้เราไม่อยากทำบางสิ่งบางอย่างจนกลายเป็นการผัดวันประกันพรุ่งได้ แต่หากเราเรียนรู้ที่จะยอมรับว่าสิ่งใดที่เกิดขึ้นแล้วก็ผ่านไปแล้ว ปล่อยวาง และเดินหน้าต่อไปเพื่อที่จะก้าวไปสู่ความสำเร็จในอนาคต

จัดการระบบความคิดให้ดี ก่อนที่เราจะกลายเป็นคนผัดวันประกันพรุ่ง

เราอาจจะเป็นคนมีวินัยในหลาย ๆ ด้าน หรือหลุดจากอารมณ์ความรู้สึกแย่ ๆ ได้แล้ว แต่ระบบความคิดที่แย่ก็อาจทำให้เราเป็นคนผัดวันประกันพรุ่งได้เหมือนกัน ความรู้ความเข้าใจบางอย่างที่เกี่ยวกับการผัดวันประกันพรุ่งค่อนข้างเป็นสากล เช่น คนส่วนใหญ่ประเมินความซับซ้อนของงานต่ำเกินไป งานบางงานมีเดดไลน์ไกลมากก็จริง แต่มันอาจจะไม่ได้ง่ายอย่างที่เราคิด แต่เราก็ดันบอกตัวเองไปแล้วว่าเดี๋ยวค่อยทำ เลยกลายเป็นการผัดวันประกันพรุ่งไป

Brainstorm กับตัวเอง

ก่อนจะลงมือทำงานอะไรเราอาจจะต้องมา Brainstorm กับตัวเอง จัดการความคิดให้ดีเสียก่อน วิธีการก็คือให้ลองถามตัวเองว่าเราจะทำอะไรกับงานชิ้นนี้บ้าง มีวิธีการยังไงบ้างเพื่อให้งานสำเร็จ พอมีการวางแผนที่ดีแล้ว มีแนวทางในการทำงานแล้ว ความรู้สึกอยากผัดวันประกันพรุ่งก็จะน้อยลง

จำกัดชั่วโมงการทำงานให้สั้นลง

เมื่อเราเลื่อนเวลาการทำงานออกไป ซึ่งก็คือการผัดวันประกันพรุ่ง หลังจากนั้นสิ่งที่เราต้องทำก็คือการปั่นงานแบบมาราธอนเพราะว่ามันใกล้เดดไลน์เต็มทีแล้ว มีกลยุทธ์สองอย่างที่จะช่วยได้คือ อย่างแรกคือวางแผนที่จะทำงานที่ไม่อยากทำสัก 10 นาที พรุ่งนี้ค่อยทำใหม่อีก 10 นาทีก็ได้ อย่างน้อยการทำวันละนิดก็ทำให้เรามีอารมณ์จะทำมากขึ้นในครั้งต่อ ๆ ไป ส่วนข้อสอง ลองวางแผนที่จะจัดการกับงานวันละนิดละหน่อย วางเป้าหมายให้ชัดเจน เช่น อาจลองใช้กลยุทธ์เพิ่มเวลาทำงาน 10 นาทีในแต่ละวันให้กับเวลาที่ใช้ทำงานจนครบสองชั่วโมง เป็นการฝึกตัวเองเรื่องความอดทนให้มากขึ้น

บทสรุป Stop Procrastination

แม้ว่าจะแยกสาเหตุของการผัดวันประกันพรุ่งออกเป็นสามประเภทอย่างที่พูดถึงในบทความนี้ ทั้งพฤติกรรม อารมณ์ และความคิดของเราล้วนเชื่อมโยงกัน ดังนั้น ไม่ว่าเหตุผลหลักที่เราผัดวันประกันพรุ่งคืออะไรก็ตาม กลยุทธ์ในบทความนี้ทั้งหมดจะช่วยให้เราทำงานให้เสร็จได้อย่างสม่ำเสมอมากขึ้น และต่อสู้กับการผัดวันประกันพรุ่งได้ดีกว่าเดิม ลองทำดูหลาย ๆ วิธี อาจจะมีสักวิธีที่เหมาะกับตัวเองที่สุด