ก้าวสู่การเป็นผู้นำที่ดี (Good Leadership) อย่างที่ทุกองค์กรต้องการ

ไม่ว่าจะเป็นประเทศ กองทัพ วงออเครสตร้า หรือแม้แต่หน่วยสังคมเล็กๆ อย่างครอบครัว ก็ล้วนแล้วแต่ต้องการ “ผู้นำ (Leader)” ที่ดีที่จะพาทุกคนไปสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้ องค์กรก็เช่นกัน การมีผู้นำที่ดีไม่ว่าจะเป็นระดับสูงหรือแม้แต่ระดับหน่วยย่อยอย่างแผนกก็ย่อมพาองค์กรให้ประสบความสำเร็จได้ดีขึ้นด้วย นับจากอดีตมาจนถึงปัจจุบันบนโลกใบนี้มีผู้นำเกิดขึ้นมากมาย แน่นอนว่ามันมีทั้งดีและแย่ หลายคนถูกสรรเสริญเยินยอในความสามารถ หลายคนถูกประนามในความไร้ประสิทธิภาพ หลายคนกลายเป็นตัวอย่างผู้นำที่ดี ขณะที่หลายคนกลายเป็นผู้นำที่โลกไม่จดจำ

Leadership is an action, not a position.

— Donald MaCannon

ใช่แล้วล่ะ ความเป็นผู้นำนั้นมันคือ พฤติกรรม การกระทำ รวมไปถึงวิสัยทัศน์ ไม่ใช่เรื่องของตำแหน่งหน้าที่แต่อย่างใด นั่นเป็นหนึ่งในโคดคำพูดดีๆ เกี่ยวกับการเป็นผู้นำที่เกิดขึ้นบนโลกใบนี้ แต่สำหรับโคดนี้มันแฝงไปด้วยพื้นฐานของความเป็นจริงไม่ว่าจะใช้กับวงการไหนก็ตาม

จริงอยู่ว่าผู้นำหลายต่อหลายคนได้รับการแต่งตั้งให้มีตำแหน่งเพื่อที่จะได้แสดงศักยภาพของตน แต่ก็ใช่ว่าผู้ที่ได้รับตำแหน่งในการเป็นผู้นำจะมีความเป็นผู้นำที่ดีเสมอไป ในทางตรงกันข้ามผู้นำบางคนอาจกลายมาเป็นผู้นำได้เพราะพฤติกรรมและการกระทำของตนที่ทำให้ผู้ตามเกิดความเชื่อถือและไว้ใจ และบางครั้งเขาเหล่านั้นก็ไม่ได้มีตำแหน่งใดๆ เลย การทำงานองค์กรก็เช่นกัน ภาวะผู้นำนั้นอาจเกิดขึ้นได้ทั้งสองรูปแบบพร้อมๆ กัน แต่สิ่งสำคัญอาจอยู่ที่ว่าผู้นำนั้นมีศักยภาพในการทำงานให้สำเร็จรวมถึงสามารถครองใจให้ผู้ตามหรือลูกน้องยอมรับนับถือได้มากเพียงไร

HR มีข้อสงสัยหรือคำถามเกี่ยวกับประเด็นนี้

Q. เราจะสร้าง Leadership ให้กับคนในบริษัทของเราขึ้นมาได้ยังไง

ตอนนี้ทีมของผมมีคนอยู่ประมาณ 10-15 คน ซึ่งในช่วงไม่กี่ปีหลังมานี้ผมเริ่มที่จะให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องของ leadership ของคนในทีมมากขึ้นเรื่อยๆ เลยอยากจะมาขอคำแนะนำหน่อยครับว่าถ้าจะทำให้เรื่องนี้มันได้ผลลัพธ์แบบชัดๆ และยั่งยืนกว่านี้มันจะมีวิธีการไหนที่เราสามารถทำแบบเป็นรูปธรรมได้บ้าง เพื่อที่จะสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่แต่ละคนพร้อมที่จะลุกขึ้นมาเป็นผู้นำ มีความคิดริเริ่มและลงมือทำสิ่งต่างๆ

A. อยากได้ผลลัพธ์แบบชัดๆ และยั่งยืน ต้องสร้างเป็นวัฒนธรรม และค่านิยมองค์การ และลงไปที่ Competency โดยมี Action Plan ที่มีการวัดผลค่ะ
การสร้าง Statement ที่ชัดแจ้ง และการ Recognition เป็นระยะๆ ถือว่าเป็นการเริ่มต้นที่ดีของคุณซึ่งเป็นผู้นำเองนะคะ อย่างไรก็ตาม ขอตอบตามข้อมูลที่ให้มานะคะ เนื่องจากในหลักทางปฏิบัติ จะมีหลายสิ่งที่เกี่ยวข้องกันที่ต้องนำมาพิจารณาด้วย เช่น โครงสร้างองค์การ รูปแบบการทำงาน ลักษณะการทำงานของพนักงาน สไตล์การทำงาน Gen ของพนักงาน และ culture เดิมที่ปฏิบัติกันมา

ขอตอบโดยภาพรวมในการจัดให้เกิดวัฒนธรรมดังนี้ค่ะ

1.สร้าง Leadership จากวัฒนธรรมองค์การ…

อย่าเลือกผู้นำจากภาวะเหล่านี้

บ่อยครั้งที่ความล้มเหลวเกิดขึ้นจากการขาดผู้นำที่มีประสิทธิภาพ แล้วบ่อยครั้งที่การก้าวขึ้นเป็นผู้นำก็ไม่ได้มาจากความเหมาะสมเสมอไป การขึ้นมาเป็นผู้นำด้วยภาวะที่ไม่เหมาะไม่ควร หรือขาดคุณสมบัติในการเป็นผู้นำที่ดีนั้นย่อมนำมาซึ่งปัญหานานับประการ ทำให้การทำงานไม่มีประสิทธิภาพได้ในที่สุด หรือแม้แต่การนำพาเดินไปผิดทาง ซึ่งแน่นอนว่ามันจะนำมาซึ่งผลลัพธ์ที่แย่ตามมาด้วย ดังนั้นการเลือกผู้นำควรพิจารณาให้ดี และไม่ควรเลือกผู้นำจากภาวะดังต่อไปนี้

ภาวะความอาวุโส

องค์กรในยุคก่อนมักให้ความสำคัญกับความอาวุโสเป็นหลัก มักมีความเชื่อว่ายิ่งอายุมาก ยิ่งแก่ประสบการณ์ ยิ่งเหมาะแก่ตำแหน่งที่สูงขึ้น หรือเหมาะที่จะเป็นผู้นำ หลายองค์กรก็เลยขยับตำแหน่งจากความอาวุโสและอายุการทำงาน แต่ภาวะความเป็นผู้นำที่ดีนั้นก็ไม่ได้มาจากเรื่องอายุหรือประสบการณ์เสมอไป แต่อีกมุมหนึ่งก็ต้องยอมรับเช่นกันว่าอายุและประสบการณ์ก็มีส่วนทำให้คนก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำได้ดีกว่าเช่นกัน ทั้งนี้ต้องดูความเหมาะสมในการเป็นผู้นำมากกว่าพิจารณาตามความอาวุโส

ภาวะอำนาจ

จริงอยู่ที่ผู้นำนั้นควรสามารถปกครองผู้อื่นได้ แต่การขึ้นมาเป็นผู้นำโดยใช้อำนาจ บังคับ กดขี่ ก็อาจไม่ใช่ผู้นำที่ดีเสมอไป การขึ้นมาเป็นผู้นำได้เพราะอำนาจแต่ไม่ได้ขึ้นมาจากความสามารถนั้นอาจนำไปสู่สถานการณ์แย่ๆ ก็เป็นได้ หรือผู้นำที่ได้มาด้วยการบีบบังคับให้คนอื่นยอมรับก็อาจเป็นผู้นำที่นักเลงมากกว่าการเป็นผู้นำที่มีประสิทธิภาพในการทำงานให้สำเร็จ

ภาวะโยนความรับผิดชอบ

ในสังคมเรามีคนที่มีนิสัยขาดความรับผิดชอบอยู่ในสังคมค่อนข้างเยอะ บางครั้งการเลือกผู้นำจึงมักเกิดความเกี่ยงงอนกัน เพราะมองว่าจะมีภาระให้รับผิดชอบตามมาอีกมากมาย การเลือกผู้นำนั้นก็ไม่ใช่จะไปโยนความรับผิดชอบให้ใครโดยที่ไม่มีใครอยากรับ เพราะหากมาเป็นผู้นำโดยความไม่ชอบตั้งแต่ต้นแล้ว ก็อาจทำให้การปฎิบัติหน้าที่ย่ำแย่ได้

ภาวะทุจริต

หลายคนมีความกระหายอยากจะเป็นผู้นำมาก เพราะผลพลอยได้ที่ตามมานั้นมีมากมาย อย่างน้อยก็ช่วยส่งเสริมประวัติของตนเองที่ดี หลายคนจึงมักใช้เงินซื้อตำแหน่ง ใช้การคอรัปชั่น ใช้การทุจรตต่างๆ นานา เพื่อที่จะให้ได้มาซึ่งตำแหน่งหรือการเป็นผู้นำ หากเราได้ผู้นำที่ไม่ซื่อสัตย์ แน่นอนว่าเขาอาจใช้ตำแหน่งหรือความเป็นผู้นำไปในทางที่ผิดได้ เกิดผลเสียกับองค์กรได้

ภาวะเสี่ยงดวง

ดูเหมือนจะเป็นเรื่องที่ตลก แต่ก็เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริงเสมอๆ เมื่อเลือกผู้นำไม่ลงตัว ก็สรุปจบโดยการเสี่ยงดวงรูปแบบต่างๆ อย่างเช่น การจับฉลาก, จับไม้สั้นไม้ยาว, หรือแม้กระทั่งเป่ายิงฉุบ การเสี่ยงดวงนี้ไม่ใช่เรื่องดีหรือเหมาะสมเสมอไป หากเป็นงานที่ต้องการผู้นำที่เก่งและดี การสุ่มเลือกโดยวิธีนี้ทำให้เราไม่รู้เลยว่าจะได้คนแบบไหนมาเป็นผู้นำ

ภาวะการเป็นคนใจดี ตามใจคนอื่น

ลูกหน้องหลายคนมีนิสัยขี้เกียจ หรือเจ้านายบางคนก็ไม่อยากได้ลูกน้องที่ขยันจนเพิ่มงานให้ตัวเอง ก็อาจเลือกผู้นำที่มีความเป็นผู้ตาม ตามใจคนอื่นไปเสียหมด ใครว่าอะไรก็ว่าตามกันไป ยอมเพื่อที่จะไม่ให้เกิดความขัดแย้ง ก็อาจทำให้เป็นผู้นำที่ไม่เหมาะสม ไม่มีภาวะผู้นำที่ดี หรือบางครั้งผู้นำที่ตามใจลูกน้องไปเสียทุกเรื่อง หลายคนอยากได้ผู้นำแบบนี้ เพราะจะได้ตามใจในสิ่งที่ตนอยากทำ แต่ผู้นำที่ไม่มีหลักยึดเป็นแกนของตัวเอง หรือทำตามแต่ใจผู้อื่นตลอดเวลา ก็อาจทำให้เกิดปัญหาในการบริหารได้

ภาวะเสียสละ

นิสัยคนไทยมักขาดความกล้า หรือไม่อยากทำตัวเด่นเดี๋ยวจะเป็นภัย บ่อยครั้งที่มีการเลือกผู้นำกลุ่มจากการเสนอตัวจึงมักไม่มีใครกล้าเสนอตนเอง ในขณะเดียวกันก็มีหลายครั้งในสถานการณ์นี้ที่มีคนเสนอตนเองเสียสละในการเป็นผู้นำ การเสียสละนี้ไม่ใช่เรื่องดีเสมอไป หากผู้เสียสละไม่มีความสามารถจริงๆ ก็ทำให้การเป็นผู้นำไม่เป็นผล ผู้ที่เสียสละแล้วไม่มีภาวะผู้นำที่จะนำทีมได้ ก็ยิ่งทำให้สถานการณ์โดยรวมเกิดความย่ำแย่ได้เช่นกัน

ภาวะทำงานเก่ง

บางครั้งคนที่เก่งก็ไม่ใช่คนที่เหมาะจะเป็นผู้นำเสมอไป ต้องทำความเข้าใจว่าผู้นำนั้นไม่ได้เอาความสามารถในทักษะมาเป็นหลัก แต่ต้องเอาความสามารถในการบริหารจัดการคน ควบคุมดูแลลูกน้อง ตลอดจนบริหารงานให้เกิดประสิทธิภาพไปพร้อมกันด้วย การที่เลือกจากคนที่เก่งอย่างเดียวแต่ไม่มีภาวะการเป็นผู้นำเลยก็อาจทำให้งานเสียกระบวน เป็นผลเสียแทนผลดีก็ได้

ภาวะบุคลิกภาพดี

แน่นอนว่าหลายคนชอบผู้นำที่มีบุคลิภาพดี น่าเชื่อถือ แต่หากขาดความสามารถในการทำงาน ก็ทำให้การเป็นผู้นำนั้นล้มเหลวได้ หรืออาจเป็นแค่ผู้นำหุ่นเชิดของผู้อื่น การเลือกผู้นำนั้นไม่ควรดูที่บุคลิกลักษณะภายนอกเพียงอย่างเดียว แต่ให้มุ่งไปที่ศักยภาพของการเป็นผู้นำที่แท้จริงมากกว่า เพราะคนที่มีความสามารถจะเป็นผู้นำที่มีศักยภาพได้ในที่สุด

HR มีข้อสงสัยหรือคำถามเกี่ยวกับประเด็นนี้

Q: จะรับมือกับลูกน้องที่เป็นผู้จัดการที่มีนิสัยการบริหารงานแบบชอบชี้นิ้วสั่งได้อย่างไร

ผมมีลูกน้อง ซึ่งลูกน้องของผมเขาก็มีลูกน้องอีกเช่นกัน ปัญหาก็คือผมได้รับ Feedback มาว่าเขาค่อนข้างที่เป็นหัวหน้าที่มีสไตล์การบริหารทีมแบบสั่งให้ทำ หรือที่ฝรั่งใช้คำว่า “dictatorial” อ่ะครับ ซึ่งบางครั้งก็ทำให้คนทำงานในทีมเหล่านั้นเกิดความอึดอับคับข้องใจจนทำให้เรื่องขึ้นมาถึงผมบ้างอยู่เป็นระยะ แต่ถ้าหากพูดถึงผลการทำงานก็ยังถือว่าว่าอยู่ในระดับที่ดีนะครับ ผมเองในฐานะที่เป็นหัวหน้าของเขาเลยอยากรู้ว่าเราจะมีวิธีการในการให้ feedback ที่ละมุนละม่อมได้อย่างไรครับ เพราะก็ไม่อยากให้เกิดการกระทบกระทั่งทางจิตใจ เดี๋ยวมันจะไปส่งผลต่อ motivation ในการทำงานได้

A: น่าจะต้องใช้แนวทางการ Coach และ Mentoring ร่วมเข้าด้วยกันค่ะ เพื่อให้ลูกน้องท่านนี้ สามารถเข้าใจในสิ่งที่เกิดขึ้นได้

1. Awareness the Present เริ่มต้นในการโค้ชคือ สอบถามว่า รู้สึกอย่างไรกับการทำงานเขา ณ ปัจจุบัน งานที่ได้รับมอบหมาย ความท้าทาย หัวหน้า ลูกน้อง เพื่อนร่วมงาน ฯลฯ เป็นอย่างไร เพื่อทราบว่าตัวเขาเองมีมุมมองหรือเห็นภาพการทำงานที่ผ่านมาอย่างไรค่ะ ให้เขาได้ทบทวน เราเองก็ได้เข้าใจสถานการณ์ของเขา จากเขาเช่นกัน

คุณสมบัติของการเป็นผู้นำที่ดี

ไม่ใช่ว่าใครจะขึ้นมาเป็นผู้นำได้เสมอไป แต่ในขณะเดียวกันก็ไม่ใช่ว่าทุกคนจะเรียนรู้ตลอดจนพัฒนาตนเองให้เปิดผู้นำไม่ได้ ทุกโอกาสสามารถเกิดขึ้นได้เสมอ ทุกคุณสมบัติก็สามารถที่จะเรียนรู้และนำมาใช้ได้เช่นกัน แล้วการเป็นผู้นำที่ดีนั้นก็ควรมีคุณสมบัติเหล่านี้

1. ต้องมีผู้ตามที่ดี

มีคนกล่าวเสมอว่าการที่จะเป็น “ผู้นำ” ได้ย่อมต้องมี “ผู้ตาม” เสมอ เพราะการเป็นผู้นำไม่ได้อยู่หรือทำงานเพียงคนเดียว ผู้นำที่สร้างความน่าเชื่อถือ ทำให้คนอื่นเคารพนับถือ หรือยอมเชื่อฟังได้ ก็ย่อมมีสภาวะผู้นำที่ดี และเมื่อมีผู้ตามที่ดี มีความสามารถ ก็จะสะท้อนได้ว่าเป็นผู้นำที่ดี มีความสามารถ ได้เช่นกัน

2. สร้างแรงบันดาลใจให้ผู้อื่นได้

ผู้นำต้องสามารถสร้างแรงบันดาลใจ ตลอดจนกระตุ้นให้คนอื่นเกิดแรงใจในการทำงานได้ สามารถที่จะผลักดันให้งานนั้นก้าวหน้าได้ดี และทำให้งานประสบความสำเร็จได้ง่ายขึ้นด้วย ผู้นำที่สามารถสร้างแรงบันดาลใจที่ดีให้กับผู้ตามได้ จะทำให้ผู้ตามเกิดความเชื่อมั่น ทำงานได้อย่างไม่กังวล และมีคนอยู่เคียงข้างเขาเสมอ

3. ต้องเป็นผู้ตามที่ดี

การเป็นผู้ตามที่ดีย่อมทำให้เข้าใจการเป็นบทบาทผู้นำที่ดีได้เช่นกัน การเป็นผู้ตามมาก่อนจะทำให้เข้าใจฐานะเบื้องล่าง เมื่อก้าวไปสู่ความเป็นผู้น้ำก็จะเข้าใจผู้ตามได้มากขึ้น ตัดสินใจอะไรให้เหมาะสมกับทุกฝ่ายได้ ขณะเดียวกันการเป็นผู้ตามที่ดีก็อาจหมายถึงการรับฟังที่ดีด้วย หากลูกน้องเสนอในสิ่งที่ดีกว่า แก้ปัญหาได้มากกว่า การเป็นผู้ตามที่ดี รับฟังคนอื่น จะทำให้เรานำทางเลือกที่ดีกว่ามาปฎิบัติให้เห็นผลดีได้ แต่หากเราไม่ยอมที่จะเป็นผู้ตาม เอาความคิดของตนเองเป็นใหญ่ ก็อาจมองไม่เห็นหนทางอื่นที่ดีกว่า เพราะปิดกั้นตั้งแต่ต้น

4. มีเป้าหมายที่ชัดเจน

ผู้นำที่ดีควรมีการวางเป้าหมายเป็น และชัดเจนในเป้าหมาย ผู้นำที่มีเป้าหมายชัดเจนจะสามารถสื่อสารกับลูกน้องให้มองเห็นเป้าหมายเดียวกันได้ และนำลูกน้องไปสู่เป้าหมายได้ดี ประสบความสำเร็จในการบรรลุเป้าหมาย ผู้นำที่ขาดเป้าหมายที่ชัดเจน ก็เหมือนเรือที่แล่นอยู่ในมหาสมุทรอย่างไร้จุดหมายและทิศทาง

5. สร้างให้เกิดความร่วมมือ

การทำงานเป็นทีมนั้นสำคัญ การเป็นผู้นำที่ดีนั้นควรสามารถสร้างให้ทุกคนเกิดความร่วมมือกันได้ เมื่อทุกคนร่วมแรง ร่วมใจ ร่วมมือ ก็จะทำให้การทำงานประสบความสำเร็จได้ หากผู้นำที่มีแต่การบ้าอำนาจ ไม่มีพลังในการสร้างความร่วมมือ การทำงานก็จะไปคนละทิศคนละทาง ไม่มีทิศทางร่วมที่ชัดเจน ความสำเร็จก็เลือนลางไปได้

6. มีวิสัยทัศน์และรักการเรียนรู้สิ่งใหม่

ผู้นำที่ดีนอกจากจะมีเป้าหมายที่ชัดเจนแล้วควรมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล การมีวิสัยทัศน์ที่ดีและกว้างไกลนั้นจะทำให้สามารถนำทีมตลอดจนพาลูกน้องไปในทิศทางที่ดีและเหมาะสมได้ เห็นอนาคตที่ไกลว่า และทำให้ทีมก้าวหน้าได้ไกลกว่า ผู้นำที่ขาดวิสัยทัศน์ก็อาจทำให้การทำงานของทีมย่ำอยู่กับที่ได้ หรือการทำงานไม่เกิดประโยชน์ในระยะยาว หรือแม้แต่มองไม่เห็นหนทางในการพัฒนาตลอดจนทำสิ่งที่ตนรับผิดชอบอยู่ให้ประสบความสำเร็จหรือดีขึ้นได้ การเปิดรับสิ่งใหม่ๆ ก็ทำให้เราค้นพบวิธีการทำงานใหม่ๆ ค้นพบวิธีการแก้ปัญหาใหม่ๆ ผู้นำที่รักการค้นหาสิ่งใหม่ๆ ตลอดเวลา เปิดรับความรู้แบบไม่จำกัด รักที่จะเรียนรู้อย่างสม่ำเสมอ ก็ย่อมทำให้เกิดการพัฒนาตัวเองและรักความก้าวหน้าอยู่เสมอ ในขณะเดียวกันก็จะช่วยบริการงาน ตลอดจนทำให้ผู้ตามเปิดโลกใหม่ๆ ได้เสมอเช่นกัน

7. กล้าเปลี่ยนแปลง

หนึ่งในคุณสมบัติที่ดีของผู้นำก็คือการกล้าเปลี่ยนแปลงไปสู่สิ่งใหม่ ไม่ยึดติดกับสิ่งเดิมๆ เปลี่ยนให้ทันยุคทันสมัย เปลี่ยนไปสู่สิ่งที่ดีขึ้น เมื่อเรากลัวการเปลี่ยนแปลงเราก็อาจจะไม่ก้าวไปข้างหน้าเลย ผู้นำที่ดีต้องกล้าที่จะทำอะไรใหม่ๆ กล้าที่จะทดลอง กล้าที่จะลองผิดลองถูก แต่ก็กล้าที่จะรับผิดชอบและช่วยเหลือเมื่อเกิดความผิดพลาดด้วยเช่นกัน

8. มีความรับผิดชอบ

ผู้นำที่ดีต้องมีความรับผิดชอบสูง ทั้งในส่วนของงานที่ตนเองต้องทำ และงานของลูกน้องที่ตนดูแล เมื่อเกิดความผิดพลาดก็ต้องกล้าที่จะรับผิด ในขณะเดียวกันก็ต้องรีบหาทางแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นให้ได้ไวที่สุด การเป็นคนมีความรับผิดชอบจะทำให้เราทำงานได้อย่างมีวินัยด้วย และทำให้งานนั้นราบรื่น ประสบความสำเร็จ

9. ช่วยเหลือเกื้อกูล

ผู้นำที่ดีต้องมีความช่วยเหลือเกื้อกูล รู้จักแบ่งปัน และคอยช่วยเหลือลูกน้องเวลาเกิดความผิดพลาด ไม่ปล่อยให้ผู้ตามเผชิญความผิดพลาดโดยลำพัง การช่วยกันนั้นเป็นคุณสมบัติที่ดีอย่างหนึ่งของการทำงานร่วมกัน และเป็นส่วนสำคัญที่จะทำให้การทำงานแบบองค์กรหรือแบบทีมนั้นประสบความสำเร็จได้สูง

10. มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี

มนุษยสัมพันธ์เป็นสิ่งสำคัญมากในการเป็นผู้นำ สิ่งนี้เป็นเครื่องมือที่จะสร้างความสัมพันธ์ระหว่างกันได้ดี หากหัวหน้ามีความเก่งกาจในทุกด้าน แต่ชาดมนุษยสัมพันธ์ ก็ทำให้ไม่สามารถทำงานร่วมกับคนอื่นได้ หรือเข้าใจคนอื่นได้ อาจส่งผลให้เกิดปัญหาในการทำงานได้ ในขณะเดียวกันหัวหน้าที่มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีจะสามารถเชื่อมทุกคนให้อยู่ร่วมกันได้ดี สร้างความน่าเชื่อถือได้ สร้างความเคารพนับถือต่อกันได้ และทำให้ผู้ตามยินดีที่จะเป็นลูกน้อง ร่วมกันทำงานให้บรรลุเป้าหมาย

11. รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น

ผู้นำที่ไม่เปิดใจ หรือผู้นำที่เอาตนเองเป็นใหญ่ ไม่รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น เห็นแต่ความคิดเห็นของตนเป็นหลักเท่านั้น ก็อาจทำให้เกิดปัญหาในการทำงานได้ หรือผู้ตามไม่กล้าเสนอความคิดเห็น และทางแก้ที่ดีกว่าออกมาได้ ดังนั้นผู้นำที่ดีควรจะต้องเปิดใจยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น รับฟัง และร่วมกันหาทางแก้ปัญหาให้ดีที่สุด

12. มีความยุติธรรม

คุณสมบัติที่สำคัญที่สุดของผู้นำก็คือควรมีความเป็นธรรม มีความยุติธรรม ไม่โอนเอียงไปฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ให้ความสำคัญกับทุกคนเท่าเทียมกัน พื้นฐานในเรื่องความยุติธรรมนั้นจะช่วยให้ทุกคนไว้วางใจ เชื่อถือ และกล้าทำในสิ่งที่ถูกต้อง เหมาะสม ในขณะเดียวกันก็ใครที่ทำผิด ทำไม่ดี ก็ย่อมต้องได้รับผลตามหตุที่ควรเช่นกัน การที่ผู้นำมีความยุติธรรมนั้นมีส่วนที่ช่วยทำให้การปกครองตลอดจนการทำงานต่อกันง่ายและราบรื่นขึ้น ทุกคนให้ความเคารพในการทำงานตลอดจนเคารพซึ่งกันและกันมากขึ้นด้วย และการมีความยุติธรรมมีส่วนทำให้การตัดสินใจมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นด้วย

13. มีภาวะในการตัดสินใจที่ดี

หนึ่งในภาระกิจสำคัญของการเป็นผู้นำก็คือการตัดสินใจ ผู้นำที่ดีต้องกล้าตัดสินใจ ยอมรับในการตัดสินใจของตน และตัดสินใจได้อย่างรวดเร็วบนพื้นฐานความรอบคอบ บางครั้งการตัดสินใจที่ช้า หรือตัดสินใจแบบขอไปที ก็อาจทำให้เกิดปัญหาได้ กลายเป็นการตัดสินใจที่ผิดพลาดได้ การตัดสินใจที่เฉียบขาด รวดเร็ว รอบคอบ และแหลมคม นั้นเป็นคุณสมบัติที่ดีที่ผู้นำควรมีเช่นกัน

14. มีการสื่อสารที่ดี

ผู้นำที่ดีต้องสื่อสารเป็น สื่อสารให้ถูกกาลเทศะ สื่อสารให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคลรวมถึงแต่ละระดับ การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ ตลอดจนการเข้าใจวิธีการสื่อสารที่ดี จะทำให้เกิดการเข้าใจกันได้ดี เข้าใจสารที่ต้องการจะสื่อ เข้าใจวัตถุประสงค์ของการสื่อสาร และไม่ทำให้เกิดปัญหาในการสื่อสาร เพราะบ่อยครั้งปัญหาที่เกิดขึ้นกลับไม่ได้มาจากเรื่องงานหรือเรื่องคนเป็นหลัก แต่กลับมาจากการสื่อสารที่ผิดพลาดนั่นเอง

15. รู้จักควบคุมอารมณ์และมีสติ

บ่อยครั้งที่อารมณ์เป็นตัวทำลายทุกอย่าง เมื่อเราเจอสภาวะที่กดดัน เครียด หรือทำงานผิดพลาด เรามักจะเกิดอารมณ์ที่ไม่ดี แต่ผู้นำที่ดีต้องรู้จักควบคุมอารมณ์ รู้จักแสดงอารมณ์ที่เหมาะที่ควร รู้จักบริหารอารมณ์ และไม่ระบายอารมณ์ใส่ลูกน้องหรือผู้ตามที่จะทำให้เกิดผลเสีย เมื่อเราควบคุมอารมณ์ได้ เราก็จะมีสติในการไตร่ตรอง คิดถ้วนถี่ และทำให้การตัดสินใจไม่พลาด หรือไม่ทำลายมนุษยสัมพันธ์ต่อกัน

บทสรุป

การเป็นผู้นำที่ดีนั้นมีหลายปัจจัยรวมกัน และภาวะผู้นำนั้นไม่ได้หมายถึงความอาวุโสหรือการมีตำแหน่งหน้าที่ แต่หมายถึงภาวะที่เกิดขึ้นจริงที่มีประโยชน์ต่อการบริหารงาน บริหารคน นำพาองค์กรให้ไปสู่ความสำเร็จได้อย่างมีประสิทธิภาพ องค์กรเองควรส่งเสริมคนที่มีภาวะในความเป็นผู้นำให้ขึ้นมาเป็นผู้นำ มากกว่าที่จะส่งเสริมจากความอาวุโสหรืออายุงานเป็นหลัก หากเลือกคนที่เหมาะสมจะทำให้การเป็นผู้นำมีประสิทธิภาพมากขึ้นได้ และองค์กรก็จะประสบความสำเร็จได้ง่ายเช่นกัน เหมือนกับคำพูดประโยคนี้ที่เป็นหนึ่งในโคดดังสามารถบ่งบอกภาวะความเป็นผู้นำได้อย่างดีที่สุด

Leadership is the capacity to translate vision in to reality.

— Warren Bennis

ภาวะการเป็นผู้นำนั้นต้องสามารถที่จะแปลงวิสัยทัศน์ให้เกิดเป็นการปฎิบัติงานจริงจนเกิดผลสำเร็จให้ได้มากที่สุด